عود-oud- چیست؟عود طبیعی و سنتتیک چه تفاوتی با هم دارند؟
“عود” در واقع واکنش ایمنی بصورت ترشحاتی از سمت درخت (علی الخصوص درخت آکویلاریا و ژیرنوپس) و حضور قارچ ها و آفت‌های گیاهی و انگل ها و بیماری ها که با ترشحاتی چسبناک و قهوه ای رنگ بر روی تنه‌ی درخت شناحته می‌شوند خواهد بود. در زمان‌های قدیم این ترشحات را جمع آوری کرده و مدتی در ظرف های سفالی ریخته و بعد از آن استفاده می‌کردند. بعد از مدتی گزارشاتی مبنی بر واکنش پوستی برخی مصرف کنندگان به مجامع بهداشتی رسید. به همین دلیل شیوه اسانس‌گیری را تغییر دادند. به این شیوه که تنه‌ی درخت ها رو تحت فشار co2 اسانس‌گیری و سپس آفت زدایی کرده و آن را در محفظه هایی به مدت یک‌تا چند سال نگه داری میکنند. این پروسه باعث بالاتر رفتن قیمت عود میشود به صورتی که گاه قیمت یک کیلو عود به ۲۰ هزار دلار می‌رسد. به همین دلیل بعدها عده‌ای تلاش هایی زیادی جهت ساختن شکل سنتتیک آن کردند.
این سوال پیش می آید که عود طبیعی این روزها در عطرسازی‌ها برای ساخت عطر و ادکلن استفاده می شود؟
عود بر دو گونه است. عود طبیعی و عود سنتتیک.
ویژگی های رایحه این دو به طور ساده اینگونه است:
– عود طبیعی:به طور کلی ویژگی رایحه عود طبیعی اینگونه ست: بالزامیک، وودی، شیرین و دودی.
-انواع عود طبیعی:
عود لائوس: دارای رایحه‌ای چوبی، بالزامیک و سرکه ای و‌غوره ای، شیرین و ترش، و کثیف و چرمی و حیوانی، که بویی مثل انگور غوره شده اما شیرین دارد. مثال: عود در اپیک آمواژ.
عود تایلندی: شدیدا چوبی و تا حدی آروماتیک و نزدیک به بوی صندل وود و مقداری هم حیوانی. بویی شبیه بوی گلای خشک شده لابه لای کتاب اما کمی غلیظ‌تر. مثال: عطر عود وود تام فورد.
عود کامبوجی: روشن اما بخوری. قوی و تنباکویی(با مزه ی آلبالویی) تنباکو عود تام فورد از نمونه های بد این عود است. میشود گفت بوی سم گونه و گیاهی و دارویی و سمی.
عود عربی: بالزامیک، چوبی، شیرین و چسبناک و تلخ و غلیظ. سنگین و نافذ و بخوری و گرم. نمونه آن در طبیعت: میوه ی گندیده اما کمی تلخ تر و قوی تر شبیه به بوی قره قوروت یا لواشک های لقمه ای اما با ترشی کمتر. نمونه های این عود ها راگهگاه در کارهای روبرتو کاوالی مشاهده می‌کنیم. ولی به طور‌کلی اکثرا در‌خود برندهای عربی دیده می‌شوند. یکی از رفرنس‌هایش را میشود ال عود از ل آرتیزان معرفی کرد.
–عود سنتتیک: چوبی و تلخ یا استونی (بوی لاک پاک کن) یا الکلی. دودی و سوخته صد در صد “غیر بالزامیک”
نکته: عود سنتتیک هیچ وقت نمی‌تواند بالزامیک باشد. یکی از دلایل پروسه بالزامیک شدن عود این است که عود را وقتی استخراج میکنند باید چند سال به همان حالت بماند (شبیه به اتفاقی که در شراب گیری‌استفاده میشود). ضمن اینکه حضور متانول چوب در این پروسه الزامی است. به همین دلیل در بعضی از عطرها به جهت اینکه مشخص نشود که عود سنتتیک استفاده شده و برای اینکه رایحه‌ای مشابه با عود طبیعی بسازند به عود سنتتیک، مقداری لامی یا بنزویین یا رزین اضافه کرده تا نقطه ضعف (بالزامیکی‌نبودن ) را اصلاح و جبران کنند.
بوی عود بسته به جنس ظرفی که عود در آن نگهداری میشود تغییر میکند.
عود هرچه بیشتر بماند بالزامیکی‌تر و اصطلاحا ملس تر میشود. در بالا به این نکته اشاره کردیم که مبلغ یک کیلو عود مرغوب حدود ۲۰ هزار دلار میشود. یعنی معادل هرگرم بیست دلار. یعنی برای خرید یک عطر عودی که نیازمند به حضور چهار‌تا شش گرم عود است باید رقمی حدود سیصد هزار تومان هزینه کنیم. به همین دلیل از عود سنتتیک یا ترکیبی از سنتتیک و طبیعی استفاده میشود. از اساتید بی بدیل عود می‌توان آقایان اجمل ، عبدالصمد القرشی، جنید عالم و مجید مظفر اترج نام برد. تسلط این اساتید به عود بی نظیر و شگفت انگیز است.
